امروزه در اکثر فضاها از انواع لامپ رنگی کم مصرف استفاده می‌شود و سوالی که ممکن است برای هریک از شما پیش آید این است که لامپ کم مصرف چگونه کار می‌کند؟ حال با ما در این مقاله همراه باشید تا به سراغ جواب این سوال برویم.
لامپ کم مصرف چیست؟
در دنیای امروز انسان‌ها نیاز بسیاری به ایجاد روشنایی مصنوعی دارند به همین دلیل بشر تصمیم گرفت با تولید تجهیزات مختلفی مانند لامپهای فلورسنت، معروف به لامپ کم مصرف تحول عظیمی در بهینه سازی و کاهش مصرف برق ایجاد کند.
این لامپ‌ها که به دلیل تولید در ابعاد کوچک به لامپ فلورسنت فشرده نیز معروف هستند و از انواع لامپهای فلورسنت محسوب می‌شوند و تکنولوژی به کار رفته در آن، تخلیه گازی الکتریکی می‌باشد. این لامپ ها علاوه بر کم مصرف بودن و بازدهی بالا، با محیط زیست هم سازگاری بیشتری دارند و جلوی گرم‌تر شدن زمین را می‌گیرند. همانطور که از اسم این لامپ‌ها مشخص است باعث کم‌شدن هزینه‌های برق مصرفی می‌شوند که بشر سعی کرده تا کارایی و بهره‌وری آن را افزایش داده و آن را جز بهترین، محبوب‌ترین و متداول ترین تجهیز برقی قرار دهد.
ساختار لامپ کم مصرف
لامپ کم مصرف براساس استاندارد‌های موجود از قطعات مختلفی تشکیل شده است که در ادامه آن‌ها را نام خواهیم برد:
- الکترود
- مدار تبدیل کننده (ترانسفورمر)
- اتصال دهنده به سوکت انرژی برق
- لوله‌ای از جنس شیشه با روکش داخلی فسفر
طرز کار لامپ کم مصرف چگونه است؟
نحوه کار لامپ کم مصرف یا لامپ C.F.L مخفف کلمه (Compact Fluorescent Lamp) باعث شده از بدو تولید به سرعت جایگزین لامپ های پرمصرف شوند تا هزینه برق را کاهش دهند. این لامپ‌ها همانند لامپهای مهتابی کار میکنند و از یک لوله پیچ خورده یا منحنی خلا ساخته شده که یک بالاست الکترونیکی فشرده در پایه لامپ قرار داده شده است.
الکترود‌ها درون این لوله پیچ خورده که با بخار جیوه و گاز آرگون پرشده وجود دارند و هنگامی که برق جریان می‌یابد الکترون‌ها از میان گاز جیوه و آرگون داخل لوله شیشه‌ای پیچ خورده، از یک الکترود به الکترود دیگر منتقل می‌شوند و جریان پیدا میکنند. این جریان بخار جیوه را برمی‌انگیزد و موجب می‌شود تا الکترون‌ها که در مدار خاصی به دور هسته می‌گردند به تراز بالاتر بروند و دارای انرژی بیشتر و پایداری کمتر شوند و انرژی اضافه را به‌صورت نور ماورای بنفش بتابانند و به مدار اولیه خود باز‌گردند. همچنین سطح درونی لوله شیشهها به فسفر آغشته شده است و نور ماورای بنفش تابیده شده از اتم‌های جیوه که نامرئی است به لایه فسفر تابیده و فسفر آن را به‌صورت نور مرئی تابش می‌کند.
مزایا و معایب لامپ کم مصرف
از تجهیزات برقی با کیفیت و مناسب دیگر مانند سیم‌ها، کابل‌ها ، سرپیچ و حتی جعبه تقسیم و تابلو پلی کربنات برای استفاده بهتر از این لامپهای کم مصرف باید استفاده کرد. حال می‌خواهیم مزایا و معایب لامپهای کم مصرف را باهم بررسی نماییم:
مزایای لامپ کم مصرف
- عمر مفید و طولانی
- مصرف برق کمتر
- کاهش گرمای محیط
- کاهش هزینه های برق
- نور بیشتری نسبت به لامپ رشته‌ای دارند
- کاهش آلودگی های مربوط به تولید برق در نیروگاه ها
معایب لامپ کم مصرف
- قیمت بالاتر
- بازیافت سخت
- تابش پرتو فرابنفش
- تأخیر در روشن شدن
- انتشار گازهای گلخانه ای
- وجود گاز جیوه در داخل این لامپ
- کاهش قدرت نوردهی با گذشت زمان
ویژگی‌ها و خصوصیات لامپ کم مصرف
این لامپ‌ها براساس ویژگی‌های گوناگون با سایر لامپ‌ها مقایسه می‌شوند و دارای خصوصسات مختلفی هستند که در ادامه بیشتر به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت:
نور یکنواخت و بدون لرزش
یکی از ویژگی‌های لامپ کم مصرف تولید نور با کیفیت بالا نسبت به دیگر لامپ‌ها می‌باشد و علت آن کارکرد مدارهای الکترونیکی در فرکانس بالا نور است که تقریباً نوری یکنواخت و بدون لرزش ایجاد می‌کند و علاوه بر راحتی دید ، باعث افزایش ایمنی، کارائی و آسایش انسان می‌شود.
حذف اثر استربوسکوپی
با به کارگیری لامپهای کم مصرف و دیگر تجهیزات مختلف آن، می‌توان اثر استربوسکوپی را کم کرد و فضایی مطمئن و ایمن را برای کاربر فراهم نمود.
بهره نوری
منظور از بهره نوری میزان نور تولید شده بر توان مصرفی در یک لامپ است و هر چه بهره نوری در انواع لامپ‌ها بالا رود، مصرف انرژی پایین آمده، به دنبال آن هزینه ها کم می‌شود و همچنین تولید نور بیشتر می‌شود. برای مثال بهره نوری یک لامپ کم مصرف ۲۰ وات، می‌تواند ۶۰ لومن بر وات باشد. اما بهره نوری یک لامپ رشته‌ای معمولی، ۱۲ لومن بر وات است.
میزان شار نوری
لامپهای کم مصرف در مقایسه با لامپهای رشته ای نور بیشتری را از خود پخش میکنند در واقع می‌توان گفت شار نوری آن‌ها بیشتر است. برای مثال شار نوری یک لامپ رشته‌ای ۱۰۰ وات، ۱۲۰۰ لومن است. اما شار نوری لامپ کم مصرف ۲۰ وات هم می‌تواند مانند لامپ رشته‌ای، ۱۲۰۰ لومن باشد
جایگزین آسان
از لامپ کم مصرف برای صرفه جویی در مصرف انرژی برق می‌توان به جای لامپهای رشته‌ای بدون کاسته شدن از میزان روشنایی استفاده نمود.
امکان انتخاب رنگ
در لامپهای کم مصرف مصرف کنندگان به راحتی می‌توانند با در نظر گرفتن کاربرد، سبک و رنگ دکوراسیون محیط مورد نظر خود، لامپ کم مصرف را در رنگ های آفتابی، مهتابی و رنگی انتخاب و خریداری کنند، که این مزیت در تمامی لامپهای رشته‌ای معمولی رنگی وجود ندارد.
عدم ایجاد حرارت های مزاحم
مجموع حرارت موجود در اطراف این لامپ‌ها بسیار کمتر از لامپهای رشته ای که 95 درصد از توان ورودی را به گرما تبدیل میکنند، می‌باشد.
عمر لامپ
طول عمر لامپ کم مصرف ۸ برابر لامپ های رشته‌ای یعنی حدود 8000 ساعت می‌باشد. همین ویژگی باعث تعویض کمتر و کاهش هزینه‌های تعمیر لامپ کم مصرف و نگهداری آن می‌شود.
راه اندازی بدون چشمک زدن
این لامپ‌ها برخلاف لامپهای رشته‌ای معمولی به وسیله مدارهای راه اندازی الکترونیکی، بدون چشمک زدن در کسری از ثانیه روشن می‌شوند.