برق صنعتی چیست و چه کاربردهایی دارد؟

برق، برای چند قرن است که جزو پرطرفدارترین موضوعاتی است که در زمینه‌های مهندسی و فنی به آن پرداخته می‌شود. از آن جایی  که هر چقدر تکنولوژی بیشتر پیشرفت می‌کند، نیاز به برق بیشتر می‌شود، کاربردهای آن هم روز به روز افزایش می‌یابد. این که چگونه بهترین استفاده را از برق در یک ساختمان مسکونی داشته باشیم، با مصرف بهینه‌ی آن در یک واحد صنعتی کاملا متفاوت است. این موضوع سبب شده است تا در شاخه‌ی مطالعاتی الکتریکی، زمینه‌ای مستقل با نام برق صنعتی ایجاد شود. در این مقاله می‌خواهیم درباره‌ی این موضوع صحبت کنیم که منظور برق صنعتی چیست و کاربرد آن را بررسی نماییم.

برق صنعتی چیست؟

با این که در نام این رشته، عنوان صنعتی، خودنمایی می‌کند، اما باید بگوییم که کاربرد برق صنعتی، محدود به کارخانه‌ها و سیستم‌های سه فاز نمی‌شود. بلکه در ساختمان‌های مسکونی هم، برای راه‌اندازی آسانسورها و پمپ آب، از برق صنعتی استفاده می‌شود.

در ساده‌ترین حالت، تعریف برق صنعتی یعنی کنترل هر سه فازی که وارد یک کارگاه یا واحد صنعتی شود. این رشته‌ی فنی، زیرمجموعه‌ی اتوماسیون برق صنعتی محسوب می‌شود. در این بخش، یک تکنسین برق صنعتی باید به دنبال یافتن راهکارهایی باشد که فرآیندهای صنعتی را با استفاده از کامپیوتر یا ابزارهای مخصوص دیگر، اتوماتیک کند. برق صنعتی، نقش مهمی در این کار ایفا می‌کند.

ابزار پر کاربرد در برق صنعتی

گرچه کاربرد برق صنعتی، تقریبا می‌تواند کل سیستم الکتریسیته‌ی یک ساختمان یا واحد صنعتی را در بر بگیرد، اما با این حال برخی از ابزار هستند که کاربرد آن‌ها بیشتر است.

تابلو برق صنعتی

از این قطعه برای نگهداری تجهیزات الکتریکی یک مدار و اتوماسیون برق صنعتی استفاده می‌شود. از آن جایی که با استفاده از تابلو برق می‌توان نگاهی کلی به وضعیت کل سیستم برق داشت، از همین رو، آموزش کار با آن، برای فردی که می‌خواهد تبدیل به یک تکنسین برق صنعتی شود، از جمله واجبات است. یکی از مهمترین بخش‌های هر دوره‌ی آموزشی برق صنعتی، آموزش کار با تابلو برق صنعتی است. این محصولات خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای شرایط خاصی ساخته شده‌اند و کاربردهای مخصوص به خود را دارند.

سیم و کابل در برق صنعتی

ناگفته پیدا است که هر کسی، در هر بخشی از صنعت برق که فعالیت کند، خواه ناخواه با کابل‌های برق و سیم‌کشی نیز سر و کار خواهد داشت. برق صنعتی نیز از این شاخه مستثنی نیست. یکی از مهمترین بخش‌های کار در برق صنعتی را، انتخاب سیم و کابل مناسب تشکیل می‌دهد. از آن جایی که در برق صنعتی، بیشتر با برق سه فاز کار می‌کنیم، از سیم‌های مناسب برای انتقال این برق نیز استفاده می‌شود. همچنین از آن جایی که معمولا برقی که با آن سر و کار داریم، از نوع فشار قوی است، پس بهتر است برای رعایت ایمنی و جلوگیری از بروز مشکلات و حوادث، استفاده از ابزاری مثل محافظ کابل هم فراموش نشود.

پی‌ال‌سی

کنترل‌کننده‌ی منطقی قابل برنامه‌ریزی یا همان PLC، یکی از اصلی‌ترین اجزای کار در برق صنعتی است. این کامپیوتر دیجتالی صنعتی برای کنترل فرآیندهای تولیدی مثل خط مونتاژ ساخته می‌شود. همه‌ی ویژگی‌های مورد نیاز مثل کنترل قابلیت اطمینان، تسهیل برنامه‌ریزی و تشخیص خطا نیز در این کامپیوتر گنجانده شده است. از طرفی از لحاظ ظاهری و سخت‌افزاری، این کامپیوتر، متناسب با کار در شرایطی صنعتی ساخته شده است و در برابر عواملی مثل گرما، گرد و غبار، سرکا، رطوبت و حتی نوسان برق، مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد.

کاربرد برق صنعتی

هر جایی که به نحوی مربوط به صنعت باشد و نیاز به کاربردهای پیچیده‌ی الکتریسیته داشته باشیم، معمولا راه حل را با استفاده از رشته‌ی برق صنعتی پیدا می‌کنیم. از ابتدایی‌ترین کارها مثل خاموش و روشن کردن کلید الکتریکی سه فاز، با استفاده از کلید صفر یک گردان تا کنترل رله هوشمند یک موتور و تقسیم برق سه فاز ورودی به یک کارگاه، بین تجهیزات مختلف، در همگی نیاز به آشنایی با برق صنعتی، یا استفاده از یک تکنسین برق صنعتی داریم. کاربرد این شاخه از برق به حدی زیاد است که با یک جستجوی ساده می‌توانید دوره‌های آموزشی جامعی برای آن پیدا کنید.

بازار کار برق صنعتی

با توجه به این که برای کارهای تولیدی و کلا پیشبرد هر نوع فعالیت صنعتی، نیاز زیادی به مهندسی سیستم الکتریسیته برای کارکرد بهینه‌ی کل سیستم می‌باشد، تقاضا در بازار کار، برای کسانی که با برق صنعتی آشنایی داشته باشند و بتوانند در این زمینه کار کنند، نسبتا زیاد است. کار در این رشته، علاوه بر یادگیری مطالب آکادمیک، نیاز به تجربه‌ای که در حین کار هم کسب می‌شود، دارد. در صورتی که در این رشته متخصص شوید، می‌توانید در جاهای مختلفی، مشغول به کار شوید. از پالایشگاه‌ها و کارخانجات کوچک و بزرگ صنعتی گرفته تا شرکت‌ها و مراکز تابلوسازی و فروشگاه‌های تجهیزات برق صنعتی. همچنین حتی اگر به این زمینه‌های کاری علاقه نداشتید، تقاضا برای مدرس برق صنعتی در آموزشگاه‌ها و مراکز فنی و حرفه‌ای نسبتا خوب است.